Dzisiaj porównamy fundację ze spółką z o.o. non profit. Poszukamy podobieństw i różnic oraz zdefiniujemy pytania, które warto sobie zadać dążąc do podjęcia decyzji, jaka forma prawna będzie dla nas lepiej dopasowana: fundacja, czy spółka z o.o. non profit.
W tym temacie odsyłam do wcześniejszych wpisów na blogu:
Przyjrzymy się teraz podobieństwom między fundacją i spółką non profit.
Zarówno zakładając fundację, jak i spółkę z o.o. musimy udać się do notariusza. Po tej wizycie konieczna będzie rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym, przy czym:
Z rejestracją w Krajowym Rejestrze Sądowym związana jest kolejna cecha wspólna.
Zarówno fundacja, jak i spółka z o.o. non profit mają osobowość prawną (występują w obrocie jako niezależne podmioty). Mają też wspólne obowiązki, jak np.:
Generalnie założyciele (poza pewnymi wyjątkami) ryzykują wniesionymi na początku środkami, przy czym będą tutaj też pewne różnice:
Ze swojej istoty nie są to raczej instytucje demokratyczne.
W fundacji wszystko zależy od tego, jak opiszemy role poszczególnych osób w statucie. Możliwe jest np. rozwiązanie, w którym fundator będzie dożywotnio prezesem bez prawa odwołania go. Możemy też jednak przewidzieć statutowy organ (np. radę fundacji), który w sposób stały zapewni dużą słyszalność głosu pracowników.
Z kolei w przypadku spółki, najczęściej wszystko zależy od tego, kto ile wniósł kapitału oraz od szczegółów określonych w umowie spółki. Teoretycznie można tam wpisać, że każdy ze wspólników ma jeden głos, ale w praktyce takie rozwiązanie raczej nie jest stosowane.
Zarówno w przypadku fundacji, jak i spółki z o.o. non profit przepisy prawa określają minimalną wartość kapitału do założenia tych podmiotów. W przypadku spółki z o.o. jest 5 tys. zł, a w przypadku fundacji z działalnością gospodarczą będzie to 2 tys. zł.
Zarówno fundacja, jak i spółka mają możliwość prowadzenia działań w zakresie pożytku publicznego. Więcej w tym temacie w poniższym wpisie:
Czy warto prowadzić działalność pożytku publicznego w firmie społecznej?
Warto przy tym zwrócić uwagę, że o ile fundacja jest tutaj podmiotem oczywistym, o tyle spółka z o.o. non profit już niekoniecznie. Ubieganie się o dotacje przez spółkę z o.o. non profit o dotacje na działania pożytku publicznego może budzić zdziwienie. Ma to znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy ubiegamy się o dotacje z jednostek samorządu terytorialnego. Pisaliśmy już o tym tutaj.
Przejdźmy teraz do różnic między fundacją, a spółką z o.o. non profit
W fundacji działalność gospodarcza nie może mieć charakteru dominującego (pomijam tutaj kwestie przedsiębiorstwa społecznego, gdzie moim zdaniem nie jest to już takie oczywiste). Natomiast w przypadku
spółki najczęściej najważniejszą działalnością jest właśnie działalność gospodarcza.
Fundacja jest postrzegana jako podmiot społeczny, a spółka jako podmiot komercyjny. Dla części (jeśli nie większości osób) dopisek non profit nie będzie do końca jasny, a też w przypadku spółki non profit
nie mamy przecież obowiązku posługiwania się tym oznaczeniem.
W tym zakresie szersze możliwości ma fundacja.
Dochód fundacji, który jest przeznaczony na cele statutowe pokrywające się z celami, o których mówi ustawa o podatku dochodowym od osób
prawnych zwolniony jest z podatku dochodowego (art. 17 ust. 1 pkt. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).
W tej grupie celów znajduje się np.: działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego.
W przypadku spółki z o.o. nie mamy takiego zwolnienia. Spółka z o.o. non profit będzie zwolniona z podatku CIT, gdy:
Więcej informacji nt. statusu organizacji pożytku publicznego znajdziesz w poniższym nagraniu.
W kontekście zwolnienia z podatku CIT w spółce z o.o. warto też wspomnieć o tzw. estońskim CIT. Rozwiązanie to począwszy od 1 stycznia 2022 r. jest bardziej atrakcyjne i dla niektórych spółek może być też ciekawym rozwiązaniem.
Jeśli to rozwiązanie Cię interesuje daj znać, to przyjrzymy mu się bliżej.
Moim zdaniem, pod kątem budowania struktury wewnętrznej i sposobu działania, bardziej elastycznym rozwiązaniem jest fundacja. Fundator sam decyduje, w jaki sposób poukłada klocki składające się na strukturę i sposób działania fundacji.
W przypadku spółki z o.o. wiele rzeczy jest dokładniej określonych w przepisach prawa – w kodeksie spółek handlowych.
Spółka z o.o. ma w tym zakresie mniejsze możliwości. Przykładowo fundacja może skorzystać z programu Google ad Grants oraz ze zniżek z programu canva.com. Spółka z o.o. non profit takich możliwości nie ma.
Tutaj warte uwagi są dwa aspekty:
Krótko mówiąc, z punktu widzenia odpowiedzialności członków zarządu bezpieczniejszym rozwiązaniem jest fundacja. Członkowie zarządu fundacji będą zwykle ponosić mniejszą odpowiedzialność.
Temat odpowiedzialności był przez nas poruszany również w dwóch innych wpisach dot. odpowiedzialności za:
Patrząc na różnice, o których pisaliśmy wyżej można zdefiniować pytania, które będą pomocne przy decyzji fundacja czy spółka z o.o. non profit:
To tyle nt. porównania fundacji i spółki z o.o. non profit. Jeśli masz jakieś pytania w tym temacie, lub chcesz podzielić się swoimi spostrzeżeniami, zachęcam do komentowania wpisu poniżej.
Do 10 grudnia trwa konkurs dotacyjny w ramach Programu Nowe FIO na rok 2025. W tym wpisie chcemy przyjrzeć się wybranym szczegółom i warunkom tego
Coraz więcej firm decyduje się na utworzenie fundacji. Tego typu inicjatywy pozwalają przedsiębiorstwom nie tylko na wspieranie wartościowych projektów społecznych, ale także na budowanie pozytywnego
Kiedy już wiesz, że chcesz powołać fundację czy też spółkę z o.o. non profit to w głowie pojawia się kolejne pytanie: czy zrobić to samodzielnie,
