Dzisiaj porównamy fundację ze spółką z o.o. non profit. Poszukamy podobieństw i różnic oraz zdefiniujemy pytania, które warto sobie zadać dążąc do podjęcia decyzji, jaka forma prawna będzie dla nas lepiej dopasowana: fundacja, czy spółka z o.o. non profit.
W tym temacie odsyłam do wcześniejszych wpisów na blogu:
Przyjrzymy się teraz podobieństwom między fundacją i spółką non profit.
Zarówno zakładając fundację, jak i spółkę z o.o. musimy udać się do notariusza. Po tej wizycie konieczna będzie rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym, przy czym:
Z rejestracją w Krajowym Rejestrze Sądowym związana jest kolejna cecha wspólna.
Zarówno fundacja, jak i spółka z o.o. non profit mają osobowość prawną (występują w obrocie jako niezależne podmioty). Mają też wspólne obowiązki, jak np.:
Generalnie założyciele (poza pewnymi wyjątkami) ryzykują wniesionymi na początku środkami, przy czym będą tutaj też pewne różnice:
Ze swojej istoty nie są to raczej instytucje demokratyczne.
W fundacji wszystko zależy od tego, jak opiszemy role poszczególnych osób w statucie. Możliwe jest np. rozwiązanie, w którym fundator będzie dożywotnio prezesem bez prawa odwołania go. Możemy też jednak przewidzieć statutowy organ (np. radę fundacji), który w sposób stały zapewni dużą słyszalność głosu pracowników.
Z kolei w przypadku spółki, najczęściej wszystko zależy od tego, kto ile wniósł kapitału oraz od szczegółów określonych w umowie spółki. Teoretycznie można tam wpisać, że każdy ze wspólników ma jeden głos, ale w praktyce takie rozwiązanie raczej nie jest stosowane.
Zarówno w przypadku fundacji, jak i spółki z o.o. non profit przepisy prawa określają minimalną wartość kapitału do założenia tych podmiotów. W przypadku spółki z o.o. jest 5 tys. zł, a w przypadku fundacji z działalnością gospodarczą będzie to 2 tys. zł.
Zarówno fundacja, jak i spółka mają możliwość prowadzenia działań w zakresie pożytku publicznego. Więcej w tym temacie w poniższym wpisie:
Czy warto prowadzić działalność pożytku publicznego w firmie społecznej?
Warto przy tym zwrócić uwagę, że o ile fundacja jest tutaj podmiotem oczywistym, o tyle spółka z o.o. non profit już niekoniecznie. Ubieganie się o dotacje przez spółkę z o.o. non profit o dotacje na działania pożytku publicznego może budzić zdziwienie. Ma to znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy ubiegamy się o dotacje z jednostek samorządu terytorialnego. Pisaliśmy już o tym tutaj.
Przejdźmy teraz do różnic między fundacją, a spółką z o.o. non profit
W fundacji działalność gospodarcza nie może mieć charakteru dominującego (pomijam tutaj kwestie przedsiębiorstwa społecznego, gdzie moim zdaniem nie jest to już takie oczywiste). Natomiast w przypadku
spółki najczęściej najważniejszą działalnością jest właśnie działalność gospodarcza.
Fundacja jest postrzegana jako podmiot społeczny, a spółka jako podmiot komercyjny. Dla części (jeśli nie większości osób) dopisek non profit nie będzie do końca jasny, a też w przypadku spółki non profit
nie mamy przecież obowiązku posługiwania się tym oznaczeniem.
W tym zakresie szersze możliwości ma fundacja.
Dochód fundacji, który jest przeznaczony na cele statutowe pokrywające się z celami, o których mówi ustawa o podatku dochodowym od osób
prawnych zwolniony jest z podatku dochodowego (art. 17 ust. 1 pkt. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).
W tej grupie celów znajduje się np.: działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego.
W przypadku spółki z o.o. nie mamy takiego zwolnienia. Spółka z o.o. non profit będzie zwolniona z podatku CIT, gdy:
Więcej informacji nt. statusu organizacji pożytku publicznego znajdziesz w poniższym nagraniu.
W kontekście zwolnienia z podatku CIT w spółce z o.o. warto też wspomnieć o tzw. estońskim CIT. Rozwiązanie to począwszy od 1 stycznia 2022 r. jest bardziej atrakcyjne i dla niektórych spółek może być też ciekawym rozwiązaniem.
Jeśli to rozwiązanie Cię interesuje daj znać, to przyjrzymy mu się bliżej.
Moim zdaniem, pod kątem budowania struktury wewnętrznej i sposobu działania, bardziej elastycznym rozwiązaniem jest fundacja. Fundator sam decyduje, w jaki sposób poukłada klocki składające się na strukturę i sposób działania fundacji.
W przypadku spółki z o.o. wiele rzeczy jest dokładniej określonych w przepisach prawa – w kodeksie spółek handlowych.
Spółka z o.o. ma w tym zakresie mniejsze możliwości. Przykładowo fundacja może skorzystać z programu Google ad Grants oraz ze zniżek z programu canva.com. Spółka z o.o. non profit takich możliwości nie ma.
Tutaj warte uwagi są dwa aspekty:
Krótko mówiąc, z punktu widzenia odpowiedzialności członków zarządu bezpieczniejszym rozwiązaniem jest fundacja. Członkowie zarządu fundacji będą zwykle ponosić mniejszą odpowiedzialność.
Temat odpowiedzialności był przez nas poruszany również w dwóch innych wpisach dot. odpowiedzialności za:
Patrząc na różnice, o których pisaliśmy wyżej można zdefiniować pytania, które będą pomocne przy decyzji fundacja czy spółka z o.o. non profit:
To tyle nt. porównania fundacji i spółki z o.o. non profit. Jeśli masz jakieś pytania w tym temacie, lub chcesz podzielić się swoimi spostrzeżeniami, zachęcam do komentowania wpisu poniżej.
Polecamy także dwa wpisy poświęcone tematyce fundacji: “Wady i zalety fundacji” oraz “Czy fundacja to coś dla Ciebie?”.
Jakie warunki musi spełnić podmiot, by mógł zdobyć status przedsiębiorstwa społecznego? Z jakimi obowiązkami się to wiąże i jakie korzyści daje? Dla kogo ten status
Pisanie wniosków o dotacje to proces, który budzi wiele emocji i rodzi mnóstwo pytań. Czy wniosek musi być długi, aby został zaakceptowany? Czy bez znajomości
Do 10 grudnia trwa konkurs dotacyjny w ramach Programu Nowe FIO na rok 2025. W tym wpisie chcemy przyjrzeć się wybranym szczegółom i warunkom tego
