VAT od dotacji, kłopoty z dofinansowaniem z PFRON, czy odrzucenie oferty spółki non profit w konkursie ofert – to wszystko problemy, z którymi możesz się spotkać w spółce z o.o. Dzisiaj zajmiemy się właśnie tymi tematami.

Nagranie wideo dla tych, którzy wolą pooglądać

Tematyka tego wpisu była przedmiotem live’a na Facebooku. Poniżej udostępniamy jego zapis. Nagranie zaczyna się od ok. 1 minuty i 30 sekundy.

Refundacja wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnością z PFRON – jakie problemy możemy napotkać w praktyce?

Jaka jest wysokość refundacji?

Szerzej ten temat pisaliśmy w osobnym artykule, który można znaleźć tutaj. Krótko odpowiadając: wysokość refundacji zależy od stopnia niepełnosprawności oraz od tego, czy u pracownika zdiagnozowano schorzenia szczególne. Poziom refundacji może wahać się od 450 zł do 3 150 zł / osobę przy pełnym etacie.

Trzy ważne sprawy, czyli jakie warunki należy spełnić na “dzień dobry”?

By ubiegać się o refundację musisz pamiętać o wymaganiach, które stawia PFRON.

Po pierwsze “efekt zachęty”. Refundacja może zostać przyznana tylko tym pracodawcom, którzy uznali ją jako “zachętę” – przekonała ich do zatrudnienia osoby niepełnosprawnej. Właśnie dlatego obowiązkowo pracodawca musi dysponować orzeczeniem o niepełnosprawności najpóźniej w dniu podpisania umowy o pracę. Więcej o efekcie zachęty można przeczytać tutaj.

Drugi warunek, od którego zależy, czy można otrzymać refundację to wypłata wynagrodzenia przelewem. Wypłata gotówką uniemożliwia ubieganie się o refundację.

Trzeci warunek to terminowe opłacenie składki na ZUS i podatku. Nie tylko tych należnych od wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, ale całej kwoty, którą pracodawca jest zobowiązany w danym dniu zapłacić. W terminie powinny być zapłacone również same wynagrodzenia (zgodnie z zasadami wynikającymi z kodeksu pracy).

Co dalej, skoro wszystkie warunki spełniliśmy ?

Jeśli pracodawca po raz pierwszy ubiega się do dofinansowanie, to proponuję pierwszy wniosek wypełnić korzystając z pomocy pracownika z PFRON. Dzięki temu będziemy pewni, że wszystko dobrze zostało przygotowane. To doskonała okazja, by rozwiać wszystkie wątpliwości, które uniemożliwiłyby samodzielne wypełnienie wniosku w kolejnych miesiącach. To naprawdę nie jest trudne, ani nie trwa długo.

Każdy wniosek o dofinansowanie, zwany przez PFRON “wnioskiem Wn-D“, to jednostronnicowy formularz, w którym zamieszcza się:

• dane adresowe pracodawcy,
• dane osoby, która wypełnia,
• informację o liczbie osób niepełnosprawnych, których wynagrodzenia chcemy zrefundować oraz
• informację o liczbie osób zatrudnionych w obecnym miesiącu jak i ostatnich 12.

Wypełniając pierwszy wniosek Wn-D warto zaznaczyć pole, że kolejne wnioski będą składane elektronicznie oraz dołączyć pełnomocnictwo uprawniające osobę, która wypełnia wnioski do ich podpisywania. Po złożeniu tego wniosku otrzymamy pocztą tradycyjną numer PFRON i hasło, które będą potrzebne do zalogowania się w systemie SODiR, za pośrednictwem którego będziemy mogli składać kolejne wnioski.

Do każdego wniosku załącza się przynajmniej jeden formularz INF-D-P, czyli INFormację Dotyczącą Pracownika. Taki formularz zawiera informację o pracowniku, którego pensja będzie refundowana, w jakim wymiarze czasu pracy był zatrudniony i jaki stopnień oraz rodzaj niepełnosprawności posiada. Ten formularz zawiera informacje dotyczące tylko jednej osoby, dlatego jeśli nasze przedsiębiorstwo zatrudnia kilka osób, to musimy złożyć odpowiednio więcej takich formularzy.

Do wniosku o refundację dołącza się również załącznik związany z pomocą publiczną. Jeśli jej nie otrzymaliśmy, wtedy dołączamy oświadczenie o nieotrzymaniu pomocy publicznej. Jeśli jednak ją otrzymaliśmy, np. w formie dotacji pomostowej, to musimy wypełnić formularz oPP. Ten dokument najlepiej wypełnić po raz pierwszy z pomocą pracownika PFRON, a później w kolejnych wnioskach zaznaczyć pola uzgodnione przy pierwszym spotkaniu, zwracając jedynie uwagę na wartość pomocy publicznej (czy się nie zmieniła).

Wszystkie formularze oraz wzory ich wypełniania można znaleźć tutaj.

Na co jeszcze zwrócić uwagę?

Dofinansowanie z PFRON można łączyć ze wsparciem pomostowym i środkami pochodzącymi z tarczy antykryzysowej. Trzeba jednak pamiętać by uniknąć podwójnego finansowania, czyli wykazywania tego samego wydatku jako sfinansowanego przez kilka instytucji. Trzeba tez pamiętać, że OWES mogą mieć swoje zasady przeznaczania pomostówki i finansowania nią wynagrodzeń. PFRON pod tym względem jest elastyczny, bowiem można go dopasować do ograniczeń i wymagań innych instytucji.

Wypełniając formularze zwróć uwagę na automatycznie wypełniające się pola “okresu rozliczeniowego”. Może się bowiem zdarzyć, że okres rozliczeniowy jest inny niż ten, który zasugerował nam PFRON. Wtedy trzeba to ręcznie zmienić.

Warto też wypełniając wniosek zapisywać w odzielnym pliku zatrudnienie z każdego miesiąca, bowiem w kolejnych wnioskach będziesz podawał średnie zatrudnienie z ostatnich 12 miesięcy. Zoaszczędzisz w ten sposób czas na poszukiwanie tej informacji.

Vat od dotacji na miejsce pracy w przedsiębiorstwie społecznym – jak go sfinansować?

Podejście Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej do kwestii możliwości finansowania podatku VAT z dotacji bywa różne. Są OWESy, które nie dają dotacji na VAT i to niezależnie od tego, czy przedsiębiorstwo społeczne ma możliwość odliczenia podatku VAT (niezależnie od tego, czy jest VATowcem, czy nie jest). Inne OWESy podmiotom, które nie są VATowcami dają dotację z możliwościom pokrycia podatku VAT z dotacji. W takim przypadku podmiot musi się jednak liczyć z tym, że jak zostanie VATowcem, to część dotacji, która została przeznaczona na podatek VAT będzie podlegała zwrotowi (i to niezależnie od tego, czy PS faktycznie odliczy ten podatek).

Możliwość #1 Wniesienie własnych środków do firmy społecznej na potrzeby pokrycia podatku VAT

Przede wszystkim warto zwrócić uwagę, że mówimy o wniesieniu własnych środków do firmy społecznej na okres ok. 3-4 miesięcy. Tyle z reguły wystarczy, by urząd skarbowy oddał przedsiębiorstwu społecznemu podatek VAT od zakupów z dotacji. Firma społeczna będzie więc w stanie oddać te środki osobie, które je wniosła.

Tutaj wchodzą w grę różne możliwości, które będą zależeć od formy prawnej:

• w przypadku spółki z o.o. mogą to być dopłaty do kapitału,
• w spółdzielni socjalnej udziały dodatkowe lub wkłady pieniężne,
• w stowarzyszeniu, fundacji, spółce z o.o. lub spółdzielni socjalnej – pożyczki.

Jeśli chodzi o pożyczkę, to musimy liczyć się z obowiązkiem zapłaty podatku od czynności cywilno-prawnych. Podstawowa stawka podatku to 0,5% wartości pożyczki. Obowiązek zapłaty podatku spoczywa na przedsiębiorstwie społecznym (jako biorącym pożyczkę).

0,5% zamieni się w 20%, jeżeli przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony (art. 7 ust. 5 ustawy o podatku od czynności cywilno-prawnych).

Zwolnione z PCC są m.in. pożyczki:

• w kwocie do 1 tys. zł (co najczęściej zdecydowanie nie wystarczy na pokrycie VATu od dotacji),
• udzielane przez wspólnika spółce kapitałowej, czyli np. spółce z o.o.

Możliwość #2 Pożyczka komercyjna z TISE SA

Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych jest jednym z operatorów programu pożyczkowego działającego w ramach Krajowego Funduszu Przedsiębiorczości Społecznej. Problem polega na tym, że pożyczka ze środków unijnych nie może być przeznaczona na pokrycie podatku VAT od zakupów finansowanych dotacją. Zostaje nam więc pożyczka komercyjna ze znacznie większym oprocentowaniem.

Z aktualnej oferty TISE mogą wchodzić w grę dwie pożyczki:

• pożyczka TISE – EASI na rozwój przedsiębiorstw społecznych, oprocentowanie roczne 7,2% stałe; opłata manipulacyjna 2-3 % (możliwość potrącenia z kwoty pożyczki),
• pożyczka pod projekt NGO/PES, oprocentowanie roczne ok. 8% stałe; opłata manipulacyjna 2-3 % (możliwość potrącenia z kwoty pożyczki).

Z informacji, jakie pozyskałem od TISE wynika, że przy pożyczce do kwoty 30-35 tys. zł. wymagane jest zabezpieczenie. Jeśli organizacja nie ma majątku mniej więcej takiej wartości, będą oczekiwali poręczenia osobistego, najlepiej ze strony osób, które za działalność odpowiadają (członków zarządu organizacji). Typowy okres pożyczki na VAT to 12 miesięcy i w większości przypadków TISE oczekuje, że co najmniej połowa pożyczki zostanie spłacona po odzyskaniu podatku VAT z urzędu skarbowego.

Możliwość #3 Pożyczka komercyjna z PAF PIO

PAFPIO, czyli Polsko-Amerykański Fundusz Pożyczkowy Inicjatyw Obywatelskich, to organizacja, która od ponad 20 lat zajmuje się finansowaniem trzeciego sektora. Ma w swojej ofercie pożyczki, z których mogą korzystać m.in. przedsiębiorstwa społeczne.

W kontekście pożyczki na VAT od dotacji wchodzą w grę następujące warunki:

• oprocentowanie 7,2% rocznie + opłata administracyjna 3% potrącana z kapitału,
• wypłata jednorazowa lub w kilku ratach,
• karencja w spłacie kapitału do pół roku,
• okres spłaty do dwóch lat,
• możliwość wcześniejszej spłaty bez dodatkowych kosztów,
• zabezpieczeniem zwrotu pożyczki jest weksel in blanco, w przypadku organizacji rozpoczynających działalność wymagane jest dodatkowo poręczenie osobiste członków zarządu podmiotu.

Z informacji, jakie otrzymałem z PAFPIO wynika, że zaletą tej pożyczki jest szybki czas uruchomienia – do 10 dni roboczych od złożenia wniosku środki będą na koncie organizacji.

Spółka z o.o. non profit i konkurs ofert – co zrobić, gdy odrzucono naszą ofertę?

Ten kto prowadzi przedsiębiorstwo społeczne w formie spółki z o.o. zapewne co najmniej raz usłyszał “Nie ma czegoś takiego jak spółka non profit”. Najbardziej boli (tym bardziej, że boli także finansowo), kiedy takie zdanie słyszy się od urzędnika, który uzasadnia powody odrzucenia oferty złożonej w otwartm konkursie ofert.

Czy spółka z o.o. non profit może startować do konkursu ofert?

Samorząd ma swoje obowiązki. Może je realizować samodzielnie powołując odpowiednie instytucje, które się tym zajmą lub może te obowiązki zlecić podmiotom nie działającym dla zysku. Oczywiście może też część obowiązków realizować we własnym zakresie, a część zlecać.

Owe zlecanie odbywa się właśnie na zasadzie “konkursu ofert na realizację zadania publicznego”. W ramach takiego konkursu składane są oferty. Można powiedzieć, że oferta to propozycja opisująca jak chcemy zrealizować dane zdanie. W oparciu o treść tych ofert samorząd wybiera te propozycje, które jego zdaniem są najkorzystniejsze.

Takie oferty mogą składać organizacje pozarządowe oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.  Podstawą ogłaszania konkursu jest zawsze “Program współpracy z organizacjami pozarządowymi i podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 UoDPPiW”.

Jeśli więc urzędnik podważa prawo spółek non profit to znaczy, że nie zna ustawy, która jest podstawą prawną konkursu, za który odpowiada. Jeśli tylko ustawy nie zna to pół biedy. Gorzej, jeśli nie zwrócił uwagi na fakt, że w konkursie, który ogłosił jest mowa, że podmiotami uprawnionymi są te o których mowa w art. 3 ust. 3 UoDPPiW. Czarno na białym w pkt. 4 wspomnianego art. 3 ust. 3 jest mowa o spółkach, “które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników”. To właśnie spełnienie tego warunku uprawnia nas do używania potocznej nazwy “spółka non profit”

Kiedy stajemy się spółką non profit?

Odpowiednikiem statutu, który reguluje zasady np. w stowarzyszeniu, w spółce jest umowa spółki. Taką umowę można podpisać w obecności notariusza. Można także taką umowę podpisać elektronicznie korzystając z systemu S24.

Jeśli umowę spółki zawieramy u notariusza możemy wtedy dowolnie, oczywiście w granicach prawa, ją kształtować. Możemy na przykład wpisać do niej:

• rodzaje działalności pożytku publicznego, które spółka będzie realizować,
• zapis o tym, że zysk nie może być dzielony pomiędzy udziałowców,
• inne zapisy wymagane na przykład do tego, by uzyskać status przedsiębiorstwa społecznego.

Obecność notariusza kosztuje, ale dzięki temu zyskujemy umowę niepozostawiającą wątpliwości, że jesteśmy spółką non profit.

Spółkę możemy również założyć podpisując umowę wygenerowaną przez system S24. To bardzo wygodne rozwiązanie, ale… umowa spółki, którą w ten sposób możemy podpisać reguluje najbardziej podstawowe sprawy w spółce. Właśnie dlatego nie ma możliwości umieścić w niej zapisów takich jak choćby “zakaz przekazywania zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników” lub innych, od których zależy otrzymanie statusu przedsiębiorstwa społecznego.

Jeśli więc zakładamy spółkę w systemie S24, to uzyskanie statusu non profit będzie zwykle wymagało zmiany umowy spółki, ale …

Nie tylko umowa spółki reguluje zasady w spółce…

Umowa spółki określa podstawowe sprawy. Pamiętajmy jednak, że walne zgromadzenie, jako najważniejszy organ w spółce, może podejmować uchwały i na tej podstawie kształtować działalność spółki.

Możliwa jest zatem sytuacja, że spółka posiada:

• umowę w wersji minimalnej, bo podpisanej przez internet,
• uchwałę o zakazie podziału zysków pomiędzy udziałowców i rodzajach działalności pożytku publicznego, który prowadzi,
• uchwałę o zasadach prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, w której wymienione będą zasady właściwe dla przedsiębiorstwa społecznego.

Taki sposób postępowania uprawnia spółkę do ubiegania się o status przedsiębiorstwa społecznego, mimo “internetowej umowy spółki”.

Uwaga: powyższy sposób działania nie jest powszechnie stosowany. Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej obligują zwykle spółki do stosownych zmian w umowach.

Co robić, by nasza oferta nie została odrzucona?

Po pierwsze, zapobiegać. Zmienić decyzję, która była podstawą do poinformowania o wynikach konkursu ofert, jest bardzo trudno. O wiele łatwiej nie dopuścić do sytuacji, w której spółka została odrzucona. Wystarczy skontaktować się przed zamknięciem konkursu z odpowiednim pracownikiem i upewnić się, że nie podejmie błędnej decyzji o odrzuceniu spółki…

Zdarzały się także sytuacje, w których urzędnicy zwracali uwagę na fakt, że może dochodzić do finansowania ze środków publicznych działalności gospodarczej. Właśnie dlatego działalność jest wyodrębniania pod względem finansowym i organizacyjnym, by do takich sytuacji nie dochodziło. Warto też zwrócić uwagę, że takie niebezpieczeństwo może dotyczyć każdego podmiotu, który oprócz działalności pożytku publicznego prowadzi także działalność gospodarczą, czyli np. spółdzielni socjalnej.

Tym nagraniem i tym artykułem chcieliśmy rozpocząć cykl o tym, jak radzić sobie z problemami w przedsiębiorstwie społecznym. Jeśli masz jakieś propozycje albo uwagi napisz poniżej.