W tym wpisie przyglądam się wadom i zaletom spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jako przedsiębiorstwa społecznego. Według danych na koniec lipca 2019 r. 228 spółek z o.o. non profit funkcjonowało jako przedsiębiorstwo społeczne. W skali kraju jest to trzecia najczęściej występująca forma prawna przedsiębiorstwa społecznego (po spółdzielni socjalnej i fundacji, przy czym różnica z liczbą fundacji jest nieznaczna).
Spis treści
ToggleUwaga: pomijam aspekty wspólne dla wszystkich form prawnych przedsiębiorstwa społecznego
Zaznaczam, że uwzględniłem aspekty typowe i specyficzne dla spółki z o.o., zwykle pomijając kwestie wspólne dla wszystkich lub większości form prawnych PS, jak np.:
- pełna księgowość,
- osobowość prawna,
- możliwość zbierania środków w formie zbiórki publicznej zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych,
- obowiązki sprawozdawcze wobec KRS,
- zakaz podziału zysku między pracowników czy wspólników / członków.
Uwaga: Jeśli myślisz o założeniu fundacji i chcesz byśmy Ci pomogli przejść przez ten proces to zapraszamy do kontaktu. Więcej informacji nt. naszej oferty znajdziesz tutaj.
Dalsza część wpisu poniżej grafiki.
Zalety spółki z o.o. non profit jako przedsiębiorstwa społecznego
Do zalet zaliczam przede wszystkim:
- Rozpoznawalność w obrocie. Spółki z o.o. są jedną z najbardziej popularnych form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Według danych GUS na koniec grudnia 2018 r. do rejestru REGON wpisanych było 1 253,6 tys. osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, w tym 402,2 tys. spółek z o.o. Oznacza to, że grupie podmiotów, które mają REGON 32% stanowią spółki z o.o.
- Możliwość założenia przez jedną osobę fizyczną (rozwiązanie niezalecane; dlaczego? Dopytaj w komentarzu ?) lub przez jedną osobę prawną (w tym np. przez stowarzyszenie, czy fundacje).
- Opcja pobierania wynagrodzenia przez członków zarządu na podstawie uchwały wspólników (obowiązek zapłaty tylko podatku dochodowego od osób fizycznych, bez składek ZUS) – wynagrodzenie musi dotyczyć czynności za zarządzanie i nie może przekraczać stawek rynkowych.
- Wspólnicy mogą pobierać wynagrodzenie za tzw. powtarzające się świadczenia niepieniężne przewidziane w umowie spółki (wspólnicy mają obowiązek zapłaty tylko podatku dochodowego od osób fizycznych, bez składek ZUS). Więcej informacji nt. sposobu zarobkowania w spółce znajdziesz tutaj.
- Możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku dochodowego, ale wyłącznie w sytuacji w której jedynymi wspólnikami spółki są stowarzyszenia (ew. stowarzyszenie) oraz spółka przekaże dochód na cele statutowe stowarzyszenia/ń i cele te pokrywają się z celami wskazanymi w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 17, ust. 1 pkt. 5 ustawy o CIT). Inne opcje zwolnienia dotyczą sytuacji, w której spółka ma status organizacji pożytku publicznego lub przedsiębiorstwa społecznego.
- Stosunkowo proste sposoby na dokapitalizowanie spółki (czasowe wniesienie do spółki własnych środków przez wspólników) w formie dopłat lub wniesienia dodatkowych udziałów lub podniesienia wartości istniejących udziałów (płaci się od tego 0,5% podatku od czynności cywilnoprawnych, nie płaci się podatku dochodowego od osób prawnych).
- Możliwość wejścia do spółki zewnętrznego inwestora, który wnosi swój kapitał.
- Spółka non profit może uzyskać statusu organizacji pożytku publicznego, co wiąże się z dodatkowymi korzyściami np.:
- pozyskiwanie środków z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych,
- korzystanie ze zwolnienia dochodów z podatku dochodowego od osób prawnych, w części przeznaczonej na działalność statutową, z wyłączeniem działalności gospodarczej (art. 17 ust. 1 pkt. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych),
- Możliwość ubiegania się o środki na działania w zakresie pożytku publicznego (dotyczy spółek, które spełniają warunki, o których mówi art. 3 ust. 3 pkt. 4 ustawy o pożytku publicznym i o wolontariacie, czyli nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników).
Jeżeli chcesz rozpocząć swoją przygodę ze spółką z o.o. non profit, to polecamy nasz kurs online “Spółka z o.o. non profit bez tajemnic”. Znajdziesz go tutaj.
Poniżej dalsza część wpisu.
Wady spółki z o.o. jako przedsiębiorstwa społecznego
Wśród wad spółki z o.o. non profit można wyróżnić:
- Specyficzne obowiązki informacyjne i dokumentacyjne np.:
- obowiązek zgłaszania zmian w składzie wspólników (składanie listy wspólników w KRS), w tym zgłaszanie zmian wpisu w KRS (o ile w wyniku zmian w składzie osobowym wspólnik ma 10% lub więcej udziałów; zgłosić należy również zmiany w liczbie udziałów posiadanych przez wspólników, którzy posiadają 10% lub powyżej 10% udziałów),
- prowadzenie księgi udziałów (art. 188 kodeksu spółek handlowych) pod rygorem odpowiedzialności w postaci grzywny do 20 tys. zł,
- prowadzenie księgi protokołów (art. 248 kodeksu spółek handlowych),
- prowadzenie sformalizowanej korespondencji handlowej pod rygorem grzywny do 5 tys. zł (art. 206 kodeksu spółek handlowych),
- Największa odpowiedzialność członków zarządu – zgodnie z art. 299. § 1. Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Warunki tej odpowiedzialności to:
- istnienie niezaspokojonego zobowiązania spółki,
- egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna (wierzyciel nie może uzyskać zaspokojenia swojej wierzytelności w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przeciwko spółce),
- brak jest przesłanek wyłączających odpowiedzialność poszczególnych członków zarządu.
- Wymagane jest wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie kapitału zakładowego w kwocie co najmniej 5 tys. zł. (w formie gotówki lub w poprzez wkład rzeczowy).
- Formalności związane z obniżeniem lub podwyższeniem kapitału zakładowego (w tym ostatnim przypadku zwłaszcza, jeśli podwyższenie kapitału nie było przewidziane w umowie spółki). W praktyce rzadko jednak kiedy będziemy mieli do czynienia z taką sytuacją.
- Ponoszenie opłat rejestrowych (wpis i zmiany wpisu w KRS, łącznie z ogłoszeniem w Monitorze Sądowym, będzie to kwota odpowiednio 600 i 350 zł).
- Brak specjalnych środków dotacyjnych (w porównaniu do spółdzielni socjalnych).
- Stosunkowo duża liczba czynności wiążących się z wizytą u notariusza, co będzie skutkować dodatkowymi kosztami, np.:
- przy zakładaniu: opłata notarialna za sporządzenie umowy spółki w formie wymaganego przepisami aktu notarialnego – dla spółki z minimalnym kapitałem 5.000 złotych wyniesie to 160 zł + VAT (100 zł + 3% nadwyżki ponad 3000 zł), czyli 195,2 zł + opłata za odpis umowy – 6 zł za każdą rozpoczętą stronę tekstu, co najmniej 2 szt. do KRS + najlepiej dla każdego ze wspólników i dla spółki,
- zmiana treści umowy spółki z o.o. zawarta w protokole sporządzonym przez notariusza – maksymalna stawka taksy notarialnej za sporządzenie protokołu zgromadzenia wspólników spółki z o.o. wynosi max. 750 zł (plus VAT i koszty sporządzenia wypisów),
- zbycie udziałów w spółce z o.o. – maksymalna stawka za poświadczenie własnoręczności podpisu na dokumentach, jeżeli przedmiot jest oznaczony sumą pieniężną, wynosi 1/10 maksymalnej stawki, jaka należałaby się, gdyby dokument sporządzono w formie aktu notarialnego, nie więcej jednak niż 300 zł.
- Tajne głosowanie na zgromadzeniu wspólników w sprawach osobowych, np. przy udzielaniu absolutorium – obowiązek stosowania tajnego głosowania jest szerszy niż w przypadku np. spółdzielni (art. 247 § 2. Tajne głosowanie zarządza się przy wyborach oraz nad wnioskami o odwołanie członków organów spółki lub likwidatorów, o pociągnięcie ich do odpowiedzialności, jak również w sprawach osobowych. Poza tym należy zarządzić tajne głosowanie na żądanie choćby jednego ze wspólników obecnych lub reprezentowanych na zgromadzeniu wspólników.). Tajne głosowanie to zawsze nieco więcej formalności.
- W przypadku prowadzenia np. zbiórek publicznych czy powoływania się na społeczny cel spółki w innych działaniach foundrasingowych może pojawić się co najmniej zaskoczenie i nieufność. Spółka kojarzy się bardziej z biznesem, niż z prowadzeniem działalności społecznej.
To tyle nt. wad i zalet spółki z o.o. jako przedsiębiorstwa społecznego. Jeśli jakiś aspekt funkcjonowania spółki Cię zainteresował, zachęcam do komentowania wpisu.
Poniżej znajdziesz kilka wpisów na blogu, które dotyczą spółek z o.o. non profit.