W trakcie pierwszego video, Waldek mówił o przedsiębiorstwie społecznym. Od dłuższego czasu chciałem się podzielić swoimi przemyśleniami na temat nazywania przedsiębiorstwa społecznym. Dziś o tym.

Firma społeczna. Wprowadzenie.

Jeśli masz ochotę, to obejrzyj napierw video Waldka. Transmisja zaczyna się w 1 min. i 46 sekundzie.

 

 

Polski model przedsiębiorstwa społecznego

Dawno, dawno temu za górami za lasami realizowano w Polsce projekty w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL. Jeden z projektów, który dzięki tej inicjatywie był realizowany nosił tytuł „W poszukiwaniu polskiego modelu ekonomii społecznej”. Dziś mimo 15 lat, które minęły nadal szukamy polskiego modelu… Nadal nie ma definicji ustawowej przedsiębiorstwa społecznego i nadal trwają spory na temat tego „kiedy przedsiębiorstwo może być nazywane przedsiębiorstwem społecznym, a kiedy nie.”

Prawo do nazywania się społecznym

Czy ktoś zabroni supermarketowi, który twierdzi, że z racji szeroko realizowanej społecznej odpowiedzialności biznesu nazwie się „przedsiębiorstwem społecznym”? W Polsce działa aż 75 podmiotów prawnych, które w nazwie mają „przedsiębiorstwo społeczne”. Po prostu ich założyciele uznali, że zamiast nazwać się na przykład „przedsiębiorstwo usługowe” nazwą się z powodu jakiejś misji społecznej „przedsiębiorstwem społecznym”. By tak się nazwać nie musiały się ubiegać o żaden status nadawany przez OWES. Po prostu taką wybrali nazwę a Sąd ją zarejestrował.

Prawo pozwala każdemu nazwać się przedsiębiorstwem społecznym. Prawo pozwala także nazywać w ten sposób pewien rodzaj przedsiębiorstw, które tworzą sektor ekonomii społecznej którego opis i rozwój zdefiniował Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej. To właśnie z myślą o tworzeniu i wspieraniu tak zdefiniowanych przedsiębiorstw między innymi działają Ośrodki Wspierania Ekonomii Społecznej.

Społeczne? Reintegracyjne? Solidarne?

Od wielu lat słowem „społeczne” opisujemy charakter przedsiębiorstwa. Czy słusznie? Czy słowo „społeczne” najlepiej oddaje cel działalności przedsiębiorstwa?

Kiedy 12 sierpnia 2014 Rada Ministrów przyjęła Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej wprowadził on podział podmiotów ekonomii społecznej na kilka kategorii. Wśród nich były podmioty reintegracyjne oraz przedsiębiorstwa społeczne.

Celem działalności podmiotów reintegracyjnych, czyli WTZów, ZAZów, KISów i CISów była reintegracja społeczna i zawodowa. W przypadku osób niepełnosprawnych słowo reintegracja zastępowano słowem „rehabilitacja” niemniej chodziło o to samo.

Podobnie w przypadku przedsiębiorstw społecznych celem działalności przedsiębiorstwa społecznego jest „integracja społeczna i zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym” …

Brzmi podobnie? Nawet niepodobnie… Po prostu cel działalności przedsiębiorstwa społecznego i podmiotów reintegracyjnych jest ten sam.

Znalazło to odbicie w nowelizacji Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej, który wprowadził pojęcie „ekonomii solidarnej” i „podmiotów ekonomii solidarnej”. Wszystkie podmioty, które prowadzą reintegracje/rehabilitacje społeczną i zawodową lub powołane są wspierać zatrudnienie osób w trudnej sytuacji zostały zaliczone do tej nowej grupy.

Przedsiębiorstwa społeczne mniej społeczne…

Szczegółowe zasady, które podmiot musi spełniać by OWES uznał je za przedsiębiorstwo społeczne definiują wytyczne. Jeszcze w 2018 roku wytyczne mówiły, że „przedsiębiorstwo społeczne jest podmiotem, który nie dystrybuuje zysku (…) pomiędzy udziałowców, akcjonariuszy lub pracowników, ale przeznacza go na wzmocnienie potencjału przedsiębiorstwa (…) na reintegrację zawodową i społeczną lub na działalność pożytku publicznego prowadzoną na rzecz społeczności lokalnej, w której działa przedsiębiorstwo.

Począwszy od roku 2019 wytyczne mówią, że „przedsiębiorstwo społeczne jest podmiotem, który nie dystrybuuje zysku (…) pomiędzy udziałowców, akcjonariuszy lub pracowników, ale przeznacza go na wzmocnienie potencjału przedsiębiorstwa (…) na reintegrację zawodową i społeczną.

Zgodnie z takim zapisem przedsiębiorstwo społeczne nie może zysku przeznaczyć na działalność pożytku publicznego prowadzoną na rzecz społeczności lokalnej, w której działa przedsiębiorstwo.

Dwa typy przedsiębiorstw społecznych

Cel działalności przedsiębiorstwa społecznego nie zmienił się od 2014, kiedy po raz pierwszy opisano go w Krajowym Programie Rozwoju Ekonomii Społecznej. Od wielu lat środowisko toczy boje to by dotacje mogły przysługiwać na założenia przedsiębiorstwa, które choć realizuje misje społeczną i nie dzieli zysku pomiędzy udziałowców to jednak nie prowadzi reintegracji społecznej i zawodowej.

Skoro przedsiębiorstwa, które zakładamy w OWESach mają za cel reintegrację społeczną i zawodową i nie mogą przeznaczać zysku na działalność społeczną zwaną „działalnością pożytku publicznego” to może powinniśmy je nazywać zamiast „społecznymi” „przedsiębiorstwami reintegracyjnymi”?

Może uznajmy prawo do nazywania przedsiębiorstw z misją społeczną, które nie dystrybuuje zysku pomiędzy udziałowców, akcjonariuszy lub pracowników, ale przeznacza go na działalność pożytku publicznego prowadzoną na rzecz społeczności lokalnej „przedsiębiorstwem społecznym” a pewien jego rodzaj, którego celem jest reintegracja społeczna i zawodowa nazywajmy „przedsiębiorstwem reintegracyjnym” …

Co Wy na to? Zachęcam do komentowania i dzielenia się opiniami. Zapraszam także w piątek o 14:00 na kolejny live Waldka. Wystarczy kliknąć tu.