Jak zacząć i założyć przedsiębiorstwo społeczne?

Fundacja przy firmie. Za i przeciw

Coraz więcej firm decyduje się na utworzenie fundacji. Tego typu inicjatywy pozwalają przedsiębiorstwom nie tylko na wspieranie wartościowych projektów społecznych, ale także na budowanie pozytywnego wizerunku marki. Przede wszystkim zaś fundacja pozwala na znaczne zwiększenie skali zaangażowania społecznego firmy. Umożliwia przy tym pozyskiwanie środków, które są niedostępne dla przedsiębiorstw.

Jednak prowadzenie fundacji przy firmie to nie tylko liczne korzyści – wiąże się również z wyzwaniami, które mogą wpłynąć na jej funkcjonowanie i postrzeganie przez otoczenie. W tym wpisie przeanalizujemy, jakie są najważniejsze argumenty za i przeciw tworzeniu fundacji przy firmie, aby pomóc przedsiębiorstwom podjąć świadomą decyzję o takim kroku.

Czym różni się fundacja od zwykłej firmy?

Rozpocznijmy od porównania tych dwóch organizacji, biorąc pod uwagę m.in. cel, przynależność czy zysk. Dzięki temu będzie łatwiej stwierdzić, jaka jest specyfika sektora, w który chcemy – jako firma – wejść.

Cel

Dla właściciela firmy głównym celem będzie zwykle zwiększenie jego majątku. W przypadku fundacji wygląda to nieco inaczej. Każda fundacja musi mieć cel społecznie lub gospodarczo użyteczny. Zatem celem fundacji nigdy nie może być pomnażanie majątku prywatnego.

Przynależność

Firma należy do właścicieli i poprzez udziały lub bezpośrednio stanowi ona ich majątek. Fundacja zaś jest „niewolnikiem” fundatora.

Oznacza to, że fundacja stanowi niezależny byt prawny, jednakże fundator, który jest stwórcą tejże fundacji, najczęściej ma nad nią stałą kontrolę pod względem decyzyjnym (kluczowe w tym zakresie są zapisy statutu fundacji).

Majątek fundacji natomiast nie jest własnością fundatora. Majątek fundacji należy do fundacji jako osoby prawnej.

Zysk

W firmie zysk może być przeznaczony na dowolny cel zgodny z wolą zarządzających. Może to być np.

  • wypłata dywidendy,
  • rozwój firmy,
  • cel społeczny.

W fundacji natomiast zysk służy wyłącznie interesom fundacji, nigdy fundatora lub osób z zarządu. W praktyce , gdy fundacja prowadzi działalność gospodarczą i osiąga zysk, to ten zysk przeznaczony jest na realizację celów statutowych fundacji.

Działalność pożytku publicznego

Charakterystyczną cechą tej działalności jest robienie czegoś dobrego dla naszego otoczenia. Działalność pożytku publicznego jest bowiem działalnością społecznie użyteczną. Działamy tutaj na rzecz realizacji celów ogółu społeczeństwa lub tematów ważnych społecznie.

Działalność ta opisana jest w ustawie o pożytku publicznym i wolontariacie. Po więcej informacji odsyłamy do naszego słowniczka.

Firma nie może prowadzić działalności pożytku publicznego ani tym bardziej korzystać z dotacji na taką działalność.

Fundacja zaś, w przeciwieństwie do firmy, jak najbardziej może taką działalność prowadzić, i pozyskiwać na nią zewnętrzne środki finansowe, np. dotacje.

Status przedsiębiorstwa społecznego

Status przedsiębiorstwa społecznego jest szczególną odznaką, którą może uzyskać tylko podmiot non profit, po spełnieniu kilku warunków. Równocześnie z otrzymaniem tego statusu zyskujemy możliwość otrzymania dotacji na utworzenie miejsca pracy dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Firma komercyjna nie będzie mogła uzyskać statusu przedsiębiorstwa społecznego ani pozyskać dotacji dedykowanej takim podmiotom. Fundacja zaś jak najbardziej ma taką możliwość.

Więcej nt. tego wątku znajdziesz w innych wpisach:

Zwolnienie z CIT

Warto jeszcze zwrócić uwagę na częściowe zwolnienie z CIT.

Fundacja, jeśli przeznaczy swój dochód na cele, o których mówi ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (np. pomoc społeczną, kulturę, sport), to dochód ten będzie podlegał wówczas zwolnieniu. Zwolnienie to będzie miało szerszy charakter, jeśli fundacja uzyska status organizacji pożytku publicznego.

Dlaczego firmy zakładają fundacje?

Przyjrzyjmy się kilku korzyściom, które wpływają na decyzję dot. powołania fundacji przez przedsiębiorstwa. Jaka motywacja stoi za tym, że firmy decydują się na ten krok?

Wizerunek

Pierwszą podstawową korzyścią jaka przyświeca firmom, gdy decydują się na założenie fundacji jest wzbogacenie i poprawa wizerunku firmy.

Firma kojarzona jest wówczas jako podmiot:

  • przyjazny,
  • odpowiedzialny społecznie,
  • wrażliwy społecznie.

Jeżeli firma zakłada fundację dla celów wizerunkowych, to dosyć często można się spotkać z tym, że nazwa fundacji zawiera nazwę firmy lub w jakiś sposób do niej nawiązuje.

Warto zwrócić uwagę, że taka fundacja przy firmie, powołane do celów wizerunkowych może zacząć żyć swoim życiem i może znacznie rozszerzyć zakres działania społecznego tej firmy.

Fundacja PZU

Dobrym przykładem firmy, która powołała fundację, co przekłada się na pozytywny wizerunek jest firma PZU. Wiemy, że to przykład zaangażowania dużej firmy, ale spokojnie – poniżej znajdziesz również przykłady fundacji zakładanych przez mniejsze podmioty.

Fundacja PZU realizuje działania m.in. w zakresie edukacji, sportu, zdrowia dzieci i młodzieży. Fundacja ta jest inicjatorem wielu ciekawych projektów dedykowanych dzieciom i młodzieży, jak i finansuje rozmaite wydarzenia szczególnie związane ze sportem i zdrowym stylem życia.

Przykładem fajnej inicjatywy tej fundacji są Niestraszki . To grupka przyjaciół – wesołych stworków, które poprzez zabawę i edukacyjne piosenki uczą dzieci odpowiednich zachowań i wyrabiają w nich pozytywne nawyki.

Dodatkowe źródła finansowania

Kolejną korzyścią jest możliwość pozyskiwania przez fundację środków pochodzących ze źródeł niedostępnych dla zwykłych firm, np. ze środków na działalność pożytku publicznego.
 
Takie środki fundacja może pozyskiwać z dotacji, darczyńców, władz miasta etc.   
 
W tym wątku odsyłamy do dwóch innych wpisów na blogu:

Narzędzie do rozwiązywania problemu

Warto też zwrócić uwagę, że fundacja może stać się ciekawym narzędziem rozwiązania istotnego problemu w biznesie.

Przykładowo w biznesie mamy problem z nieodpowiednio przygotowanymi pracownikami (słabe kwalifikacje czy kompetencje). Wówczas fundacja może nam tych pracowników przygotowywać do pracy.

Tym samym fundacja wesprze potencjalnych pracowników – np. pozyska środki i sfinansuje szkolenia. Firma skorzysta z tego działania bezpośrednio, bo zyska możliwość zatrudnienia tych odpowiednio przygotowanych pracowników u siebie. Co więcej, jeśli powołujemy fundację przy firmie, to mamy bezpośredni wpływ na to, jak to przygotowanie będzie wyglądać.

Możliwość rozwoju

Podobnie motywatorem jest chęć poszukiwania innowacji, prowadzenia badań, szukania możliwości rozwoju. To są również te aspekty, które skłaniają firmy do zakładania fundacji.

Cechy fundacji, które mogą być istotne z punktu widzenia firmy

Przyjrzymy się tutaj kilku sprawom:

  • sprawowanie kontroli – firma jako fundator tworzy statut – może go tak opracować by mieć pełną kontrolę nad jej działalnością i jej władzami. Poza tym firma ma pewne cele i wartości. Zatem, jeżeli mają być one również realizowane poprzez aktywność fundacji, to firma nadal ma kontrole nad tym, jak to będzie dokładnie wyglądało.
  • darowizny – kolejną sprawą, o której warto wspomnieć, jest możliwość przekazania darowizny na działalność fundacji, którą firma odliczy od podstawy opodatkowania (limit: 10% dochodu rocznie). Pełniąc stałą kontrolę nad fundacją decydujemy, co się stanie z tymi środkami. Tym samym mamy możliwość skorzystania z odliczenia takiej darowizny i jednocześnie decydujemy także jak te środki zostaną wykorzystane.
  • aby biznes nie był tylko biznesem – założenie fundacji przy firmie daje nam możliwość na wykorzystanie środków finansowych i posiadanych kontaktów do zrobienia czegoś dobrego. Okazuje się, że jest to moment, kiedy możemy realizować swoje marzenia dot. robienia rzeczy dobrych dla naszego otoczenia, jednocześnie prowadząc dobrze prosperującą firmę.

Kiedy nie chodzi tylko o zarabianie pieniędzy

Firmą, która dobrze obrazuje ten ostatni punkt jest firma Sarigato. Jest to agencja reklamowa, która zatrudnia ok. 80 osób. Motywacja do powołania fundacji zawarta jest w cytacie, który znajduje się na stronie głównej tej firmy: „Zawsze marzyliśmy, aby nasz biznes nie był tylko biznesem”.

W tej firmie nie chodzi tylko o zarabianie pieniędzy, ale o coś więcej. Dzięki fundacji, poprzez takie podejście pracownicy mają poczucie, że nie pracują tylko po to, by zarobić na własne utrzymanie, lub by właściciel stał się bogatszy, ale wiedzą, że za ich pracą stoi pewna misja i idea

A dlaczego jest to ważne? 

Dlatego, że dzięki takiemu podejściu, miejsce pracy jest bardziej ludzkie i bez wątpienia bardziej przyjazne. Co, jak wiadomo, może mieć duże znaczenie, nie tylko dla pracowników młodego pokolenia.

Przewaga konkurencyjna

Drugim hasłem jakim kieruje się wcześniej opisana fundacja brzmi: „Naszym skromnym zdaniem, skoro wszyscy mamy dostęp do tych samych narzędzi, to prawdziwą przewagę robi zaangażowanie”.

Tym samym fundacja może być narzędziem budowania przewagi konkurencyjnej – zaangażowanie w projekty społeczne może wyróżnić firmę na tle konkurencji i przyciągać klientów oraz talenty pracownicze. Nie chodzi tylko jednak o to, że to „ładnie wygląda” – jeśli jest to realne działanie wynikające z motywacji społecznej właściciela/i, to może też budować zaangażowanie pracowników. A to również będzie źródłem przewagi konkurencyjnej.

Czym wyróżnia się fundacja założona przez firmę Sarigato?

Fundacja ma dwa kluczowe działania, tj.:

  • karmimypsiaki.pl – na stronie fundacja przedstawia wyniki osiągnięte w ramach swojej działalności (np. 272 677 kg karmy przekazanej do schronisk, 175 remontów w schroniskach) – są to konkretne efekty działalności fundacji,
  • hakersi.pl – wspieranie dzieci i młodzieży w usamodzielnianiu się poprzez naukę programowania, robotyki i nowych technologii (np. 2285 dzieci, które otrzymało wsparcie edukacyjne, 1846 przekazanych komputerów od 2016 r.).

Co ważne, sposób komunikacji skupiony na efektach buduje przekonanie, że to realne działanie, które zmienia świat na lepsze.

Rozwój wolontariatu pracowniczego

Kolejnym punktem będzie rozwój wolontariatu pracowniczego.

Gdy firma zakłada fundację to ma większe możliwości korzystania z wolontariatu pracowniczego. Skoro bowiem fundacja działa na rzecz celów i wartości, które są ważne dla firmy i jej pracowników, to w sposób naturalny będzie też aktywizowała pracowników w ramach wolontariatu pracowniczego na rzecz tych celów i wartości.

Misja i idea

Kolejny punkt to realizacja misji i wartości.

Fundacja przy firmie może realizować cele zgodnie z misją i wartościami firmy, w tym w sposób długoterminowy i zorganizowany. Fundacja będzie więc sposobem, by wyeksponować cele społeczne firmy i pokazać, że chcemy realnie działać na ich rzecz.

Przykłady fundacji przy firmie

Chcielibyśmy teraz pokazać Ci kilka przykładów fundacji przy firmach.

Fundacja Bażantowo

Bażantowo to zespól mieszkaniowy z nowoczesną infrastrukturą towarzyszącą w Katowicach.

Firma powołała fundację Bażantowo – fundację, która np. w oparciu o infrastrukturę sportową, która znajduje się właśnie w tym osiedlu prowadziła punkt noclegowy dla uchodźców z Ukrainy. Ponadto fundacja prowadzi działalność na rzecz seniorów oraz dzieci.

Działania, które realizują przyczyniają się zwiększenia pozytywnego wizerunku tego miejsca, jako osiedla m.in. będącego przyjaznym miejscem do życia. W tym punkcie fundacja jest więc przykładem pokazującym, że powołanie podmiotu non profit przez firmę może być narzędziem do realizacji celów firmy.

Fundacja Marco Pomagamy

Marco Gliwice – firma zajmuje się produkcją drobnych elementów, które sprawiają, że rzeczy stają się unikatowe (np. akcesoriów / drobnego wyposażenia do samochodów ).
Firma ta powołała fundację. Jest to Fundacja Marco Pomagamy. Ta fundacja jest dużym polem do realizowania wartości, pasji, celów firmy. Jest też czynnikiem, który integruje zespół, a także pokazuje pracownikom, że nie chodzi tyko o realizację celów biznesowych. Firma poprzez tę fundację skutecznie realizuje cele społeczne.

Warto podkreślić, że pracownicy chętnie angażują się w działania fundacji. Przekłada się to na większą satysfakcję z pracy, większą motywację oraz rozwój, który potem wykorzystywany jest w ramach obowiązków służbowych.

Fundacja Stacja Mikrostyk

Firma zajmuje się produkcją elementów metalowych. Jest to firma średniej wielkości. Zatrudnia ponad 200 pracowników. Współpracuje z dużymi korporacjami z całego świata. Jest to firma bardzo zaangażowana społecznie. Działalność społeczna było już wykonywana na taką skalę, że w pewnym momencie firma zdecydowała się na powołanie fundacji.

Fundacja Stacja Mikrostyk zajmuje się głównie działalnością kulturalną. Posiada markę u-bijou.pl. Charakterystyczną cechą marki jest tworzenie biżuterii z odpadów metalowych pozyskiwanych z firmy. Dzieła te tworzone są np. podczas warsztatów.

Główną motywacją do założenia fundacji jest chęć bycia ciekawą, rozpoznawalną firmą, również pod względem wizerunkowym (kontekst współpracy z korporacjami).

Fundacja MKW Pomagamy

Firma MKW SA działa jako podmiot komercyjny. Zajmuje się pielęgniarską opieką długoterminową, fizjoterapią i teleopieką.

Firma powołała fundację MKW Pomagamy. Fundacja realizuje działania w zakresie pożytku publicznego, których spółka realizować nie mogła, np. aktualnie fundacja realizuje projekt w ramach Nowego FIO, gdzie zajmuje się aktywizacją seniorów.

Co zniechęca firmy do zakładania fundacji?

Będzie to kilka czynników:

  • dodatkowa księgowość / struktura organizacyjna, w tym zarząd (powołanie fundacji i jej rozwijanie to zawsze pewien wysiłek organizacyjny, konieczność oddelegowania lub zatrudnienia osób, które będą się tym zajmować; w przypadku małej skali zaangażowania społecznego może być to po prostu nieuzasadnione),
  • niewystarczająca wiedza związana z prowadzeniem działalności fundacji (fundacja to dla firmy najczęściej nowy świat, którego trzeba się nauczyć),
  • brak wiedzy o korzyściach związanych z łączeniem obu tych działalności,
  • ostateczny bilans znanych firmom na daną chwilę korzyści i wad takiego rozwiązania (jeśli w opinii danej firmy więcej jest minusów niż plusów, to z pewnością będzie to zniechęcało do założenia fundacji).

#3 sytuacje, w których warto założyć fundacje

Zwrócimy uwagę teraz na to, kiedy założenie fundacji przy firmie będzie dobrym rozwiązaniem. Będą to następujące sytuacje.

Fundacja jako uzupełnienie działalności firmy

Może to być przykładowo sytuacja, gdy mamy fotografa, który ma działalność jednoosobową i zarabia na organizowaniu warsztatów z fotografii. Chce jednak robić coś więcej np. dla dzieci, których rodziców nie stać na jego usługi. Rozwiązaniem może być właśnie założenie fundacji, w ramach której będzie mógł organizować zajęcia dla dzieci finansowane np. przez urząd miasta, czy tez w ramach jakiegoś projektu.

Fundacja może być więc tutaj dobrym rozwiązaniem, bo może prowadzić działalność nieodpłatną, dzięki pozyskanym z zewnątrz środkom.

Zwiększenie zaangażowania społecznego

Mówimy tutaj o sytuacji, w której firma angażuje się społecznie i na jakimś etapie tego zaangażowania naturalną drogą będzie powołanie fundacji. W takim podmiocie firma może sama organizować te działania i układać to według własnych celów i wartości.

Konkretny cel

Ostatni punkt – powinniśmy mieć konkretny pomysł na działalność fundacji i przemyślane źródła finansowania.

Warto to mocno podkreślić. Zanim rozpoczniemy naszą drogę związaną z powołaniem fundacji, to koniecznym jest, aby się do tego przygotować, przemyśleć:

  • jak ta fundacja ma działać,
  • skąd będzie brała środki finansowe.

To nie jest tak, że założymy fundację i pieniądze nagle będą lecieć nam z nieba. Musimy mieć pewną wiedzę, zaplanować zdobycie tej wiedzy lub dysponować środkami na zlecenie pewnych prac na zewnątrz (np. przygotowania wniosku o dotację ).

Warto przy tym pomyśleć o skorzystaniu z doradztwa czy innych usług osób, które się w tym specjalizują. Dzięki temu fundacja będzie mogła potem sprawnie działać.

Kiedy nie warto?

Są też sytuacje, kiedy według nas nie warto zakładać fundacji przy firmie.

Kiedy? Na przykład:

  • bez dokładnego przemyślenia sposobu działania fundacji i źródeł jej finansowania.

Nie warto zakładać fundacji, dopóki się tego kroku nie przemyśli!

  • przy małej skali działalności firmy, chyba że fundacja jest narzędziem również do tego, by tę skalę zwiększyć.

Podsumowanie

Podsumowując fundacja działająca przy firmie to narzędzie, które pozwala przedsiębiorstwom na systematyczne wspieranie inicjatyw społecznych. Dzięki temu firmy mogą lepiej realizować swoje cele, budując jednocześnie pozytywny wizerunek oraz umacniając relacje z lokalnymi społecznościami.

Takie fundacje dają firmom większą kontrolę nad alokacją środków i umożliwiają długofalowe wsparcie wybranych obszarów. Dodatkowo, angażują pracowników w działalność społeczną, co wzmacnia poczucie wspólnoty i zwiększa motywację w zespole.

Jednak prowadzenie fundacji wiąże się także z wyzwaniami. Wymaga zaangażowania zasobów – zarówno finansowych, jak i ludzkich – oraz odpowiedniego zarządzania, aby była skuteczna i transparentna.

Fundacja przy firmie to skuteczny sposób na połączenie działalności biznesowej z odpowiedzialnością społeczną, ale wymaga przemyślanej strategii i zaangażowania, aby przynosiła realne korzyści.

To tyle nt. powoływania fundacji przy firmie. Jeśli chcesz skonsultować z nami Twoją indywidualną sytuację, to zachęcamy do skorzystania z naszej bezpłatnej konsultacji .

Pamiętaj też, że możesz nam też zlecić założenie fundacji . Bierzemy wówczas odpowiedzialność za cały proces i zbudujemy wspólnie z Tobą fundację w taki sposób, by realizowała Twoje cele.

Jestem rewolwerowcem. Zajmuję się wspieraniem firm społecznych. Mój pojedynek w samo południe to walka z przeszkodami na drodze do sprawnego przedsiębiorstwa społecznego. Zamiast broni używam wiedzy prawnej i narzędzi biznesowych. Jeśli chcesz, to dostarczę Ci odpowiednich umiejętności, a potem staniemy ramię w ramię. Co Ty na to?

Zamów bezpłatną konsultację

i porozmawiaj na temat Twojej indywidualnej sytuacji!

Dwóch mężczyzn w garniturach Przedsiębiorstwa Społecznego pozuje do zdjęcia.

Trzy ostatnie wpisy

Do 10 grudnia trwa konkurs dotacyjny w ramach Programu Nowe FIO na rok 2025. W tym wpisie chcemy przyjrzeć się wybranym szczegółom i warunkom tego

Kiedy już wiesz, że chcesz powołać fundację czy też spółkę z o.o. non profit to w głowie pojawia się kolejne pytanie: czy zrobić to samodzielnie,

W tym wpisie przyglądamy się spółce z o.o. non profit, która ubiega się lub już posiada status przedsiębiorstwa społecznego. Koncentrujemy się zwłaszcza na organie konsultacyjno

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteś człowiekiem? Podaj wynik działania *Time limit exceeded. Please complete the captcha once again.

Skip to content