Zdaję sobie sprawę, że korzyści z założenia przedsiębiorstwa społecznego to tylko jedna strona medalu. Zwykle staram się pokazać blaski i cienie tego rodzaju aktywności, aby każdy mógł zdecydować, czy to coś dla niego. Ten wpis poświęcony będzie jednak w całości korzyściom, z uwzględnieniem perpsktyw różnych grup założycieli.

Korzyści wspólne dla wszystkich potencjalnych założycieli

Część korzyści ma charakter uniwersalny – niezależny od tego, kto będzie zakładał przedsiębiorstwo społeczne. Będzie to przede wszystkim:

• możliwość rozwoju firmy w oparciu o wsparcie finansowe i merytoryczne Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej (właściwego dla Twojego subregionu, w tym w formie tzw. stawki jednostkowe na:
  • utworzenie miejsca pracy – zależnie od OWES z reguły 31 229 zł / miejsce pracy dla osoby defaworyzowanej (np. niepełnosprawnej, czy też bezrobotnej),
  • utrzymanie miejsca pracy dla osoby defaworyzowanej w kwocie 32 400 zł. na osobę w przypadku pełnego etatu (w przypadku 0,5 etatu wsparcie to będzie odpowiednio mniejsze),
  • merytoryczne (doradztwo marketingowe, biznesowe, księgowe i inne; szkolenia np. zawodowe dla osób defaworyzowanych),
• łatwiejszy dostęp do zamówień publicznych (o ile samorząd ma wiedzę i chęci – stosuje klauzule społeczne),
• dostęp do niskooprocentowanych pożyczek na rozwój przedsiębiorstwa społecznego (pożyczka na start do 100 tys. zł., pożyczka na rozwój do 500 tys. zł na jedną pożyczkę),
• możliwość pozyskiwania środków na działania w zakresie pożytku publicznego (możesz pozyskać środki na realizację projektu w obszarze pożytku publicznego, czyli w skrócie możesz zrobić coś dobrego dla swojego otoczenia lub wybranej grupy docelowej),
• aktywizacja zawodowa i społeczna osób defaworyzowanych,
• możliwość skorzystania z dotacji na koszty bieżące w ramach programu Warto być przedsiębiorstwem społecznym.

Jakie osoby / grupy najczęściej zakładają przedsiębiorstwa społeczne?

Z mojego doświadczenia wynika, że najczęściej przedsiębiorstwa społeczne zakładane są przez:

• osoby fizyczne, które chcą stworzyć miejsce pracy dla siebie i/lub dla innych osób,
• przedsiębiorców, którzy chcą rozwijać swój biznes tworząc miejsca pracy dla osób defaworyzowanych,
• organizacje pozarządowe, które chcą np. zwiększyć skalę swoich działań,
• jednostki samorządu terytorialnego, które chcą np. rozwiązać konkretny lokalny problem.

Przejdziemy teraz do korzyści dla poszczególnych grup potencjalnych założycieli.

Korzyści dla osób fizycznych, w tym defaworyzowanych

Wśród korzyści dla tej grupy wymienić można:

• stworzenie dla siebie miejsca pracy,
• samorealizacja, w tym prowadzenie działalności w oparciu o własną pasję,
• możliwość wspólnego prowadzenia działalności w formie zrzeszenia ludzi lub kapitału (gdy kilka osób chce wspólnie prowadzić biznes, to przedsiębiorstwo społeczne jest często realną alternatywą),
• niższe ryzyko dla założycieli w porównaniu z działalnością jednoosobową (pomijając kwestie członków zarządu, to założyciele ponoszą mniejszą odpowiedzialność niż osoba prowadząca działalność jednoosobową – nie odpowiadają własnym majątkiem).

W tym wariancie powstają spółdzielnie socjalne osób fizycznych, spółki z o.o. non form profit, czy organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia). Dwa przykłady, by lepiej unaocznić te korzyści:

• Fundacja Przystań w naturze z Kielc założona przez dwie osoby, które chciały działać na rzecz dzieci zapewniając im dzieciństwo blisko natury (prowadzą leśne przedszkole), a przy tym realizować się zawodowo,
• Astrolab spółka z o.o. z Czernicy w woj. śląskim, powołana przez dwóch pasjonatów astronomii, którzy założyli spółkę z o.o., by w niej pracować i rozwijać swoją pasję.

Więcej o Astrolab można zobaczyć w poniższym filmie.

Korzyści dla przedsiębiorców z założenia przedsiębiorstwa społecznego

Będzie to przede wszystkim:

• zwiększenie skali działania / zorganizowanie sobie podwykonawcy (w tym modelu przedsiębiorca tradycyjny zakłada przedsiębiorstwo społeczne, które będzie świadczyło usługi na jego rzecz lub wręcz przedsiębiorca tradycyjny stanie się osobą prowadzącą przedsiębiorstwo społeczne po to, by zwiększyć skalę swojego działania),
• rozszerzenie działalności na nowe rynki, nową branżę lub nowe grupy klientów,
• zrobienie czegoś dobrego dla swojego otoczenia, w tym stworzenia miejsc pracy dla osób defaworyzowanych.

Tutaj też podaję dwa przykłady, by unaocznić te korzyści:

• Solid Partner spółka z o.o. powstała jako rozszerzenie działalności indywidualnego przedsiębiorcy (biuro rachunkowe, które zatrudnia osoby defaworyzowane),
• Fundacja Liczydło, która zatrudnia osoby niepełnosprawne wykonujące pomocnicze prace administracyjne i księgowe, a powstała z inicjatywy Grupy Union, która specjalizuje się w usługach finansowo księgowych.

Dla porządku dodam, że niektóre OWES-y niechętnie udzielają wsparcia w tym wariancie, zwłaszcza jeśli widać wyraźnie, że chodzi nie o cele społeczne, a tylko o dotacje.

Korzyści dla organizacji pozarządowych z założenia przedsiębiorstwa społecznego

Inny wariant powołania przedsiębiorstwa społecznego przewiduje, że organizacja pozarządowa (np. fundacja czy stowarzyszenie) podejmuje decyzję o prowadzeniu działalności gospodarczej (najczęściej) i działaniu na rzecz aktywizacji osób defaworyzowanych.

Potencjalne korzyści dla tej grupy:

• zwiększenie skali działań społecznych, czy też skali realizacji celów (np. jeśli organizacja działa na rzecz osób niepełnosprawnych i rozpocznie działalność, w której te osoby będą pracować),
• rozpoczęcie pracy w organizacji / zatrzymanie talentów (duża część organizacji pozarządowych opiera się na zaangażowaniu społecznym, rozpoczęcie działalności gospodarczej może pozwolić na bardziej trwałą współpracę i zatrzymanie w organizacji najlepszych osób),
• lepsze wykorzystanie potencjału zaangażowanych osób,
• większa niezależność organizacji (uniknięcie działania od jednego konkursu o dotacje do kolejnego konkursu),
• zwiększenie stabilności i bezpieczeństwa działania organizacji (dzięki dodatkowym źródłom finansowania),
• konieczność zmian w sposobie działania organizacji – większy nacisk na skuteczność i przedsiębiorczość.

Niektóre z tych korzyści dobrze obrazuje poniższy film.

Innym przykładem może być Stowarzyszenie Arka Nadziei, które powstało w 2006 r. Prowadzi m.in.

• świetlicę z łaźnią i pralnią “Przystań” dla ludzi bezdomnych i opuszczonych w Kielcach,
• schronisko dla bezdomnych położone we wsi Chałupki w gminie Morawica.

W ramach rozwoju skali swoich działań stowarzyszenie rozpoczęło działalność gospodarczą, zostało przedsiębiorstwem społecznym i prowadzi również tartak.

Korzyści dla jednostki samorządu terytorialnego

Najczęściej samorząd decyduje się na powołanie spółdzielni socjalnej (inne formy prawne są albo niemożliwe, albo nie do końca adekwatne). Temat korzyści dla gminy czy powiatu poruszałem na drugim blogu, więc odsyłam właśnie tam.

To tyle nt. korzyści dla założycieli przedsiębiorstwa społecznego. Nie jest to oczywiście lista zamknięta. Jeśli więc dostrzegasz inne korzyści, chętnie uzupełnię ten wpis ?