W tym wpisie na blogu podsumujemy live, w którym odpowiadaliśmy na pytania dotyczące fundacji. Pytania pochodzą bezpośrednio od czytelników i widzów lub wynikają z naszego rozpoznania, czego czytelnicy szukają w Google. Ponownie gościliśmy Tomasza Pawłowskiego i Łukasza Gorczyńskiego z Fundacji Trzeci.org.
Zapis wideo dla osób, które wolą oglądać
Poniżej możesz obejrzeć naszą rozmowę.
#1 Jak zarabia fundacja?
Fundacja ma kilka podstawowych źródeł finansowania. Każde z nich cechuje się pewną specyfiką. Najważniejsze źródła pozyskiwania środków w fundacji to:
- korzystanie z ofiarności publicznej, np. darowizn od osób fizycznych (może to polegać np. na przyjmowanie wpłat przez własną stronę www lub organizowanie zbiórki publicznej),
- wnioskowanie o dotacje i realizacja projektów w obszarze pożytku publicznego (fundacja może na swoje działania statutowe pozyskiwać granty; specyfika tego źródła finansowania polega na tym, że jak zostanie nam 1 zł z dotacji, to musimy ją oddać do grantodawcy),
- działalność gospodarcza, która może być prowadzona w fundacji na normalnych zasadach, nie może być jednak jedynym rodzajem działalności fundacji (cele fundacji muszą być społecznie lub gospodarczo użyteczne),
odpłatna działalność pożytku publicznego, która pozwala np. na pobieranie opłat od osób korzystających z oferty fundacji, ale pod warunkiem, że opłaty te nie przekroczą kosztów tych działań, - współpraca z biznesem – pozyskiwanie wsparcia np. finansowego lub rzeczowego, albo długofalowa realizacji wspólnych działań,
- pozyskiwanie środków na rozpoczęcie lub rozwój działalności gospodarczej lub odpłatnej w związku z utworzeniem miejsc pracy dla osób defaworyzowanych (dotacje dla przedsiębiorstwa społecznych),
- pozyskiwania 1% podatku od osób fizycznych (jeśli fundacja posiada status organizacji pożytku publicznego).
#2 Jakie są korzyści z założenia fundacji?
Korzyści z założenia fundacji mogą być wielorakie. Przykładowo może to być możliwość:
- realizacji własnych pasji i zainteresowań, jak w przypadku kilku fundacji, o których rozmawialiśmy ostatnio,
prowadzenia podmiotu z prostą strukturą organizacyjną, którą na dodatek sami zbudujemy (jedynym obowiązkowym organem w fundacji bez statusu organizacji pożytku publicznego jest zarząd), - stosunkowo szerokiego pozyskiwania środków na różnego rodzaju działania,
- włączenie się w realizacji ważnych dla nas celów i wartości,
- skorzystania ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych części dochodów fundacji,
stworzenia dla siebie podstawowego lub dodatkowego źródła utrzymania, - samodzielnego decydowania, w którą stronę będziemy się rozwijać – w fundacji założonej przez siebie możemy w pełni realizować to, co chcemy (oczywiście w sposób zgodny z przepisami prawa :)).
#3 Fundacja jednoosobowa
Jedną z zalet fundacji jest założenie jej jednoosobowo. W przypadku fundacji nie musimy mieć wspólnika lub wspólników, którzy będą podzielali nasze cele. Czy można w takim razie prowadzić fundację jednoosobowo? Tak, można. Nie zawsze będzie to jednak dobry pomysł.
Konstrukcja, w której mamy w fundacji jedynie zarząd i to zarząd jednoosobowy sprawia, że prezes w takim zarządzie nie będzie mógł być w niej zatrudniony. W zasadzie niemożliwe będzie również zawarcie jakiejkolwiek umowy pomiędzy fundacją a takim prezesem. Utrudni to więc zarobkowanie w fundacji.
#4 Czy fundacja jest przedsiębiorcą / firmą?
Ogólnie rzecz biorąc, jeśli fundacja będzie prowadziła działalność gospodarczą to stanie się przedsiębiorcą / firmą. Nie każda fundacja będzie więc posiadała ten status.
Z drugiej strony pamiętajmy o tym, że już prowadzenie działalności odpłatnej pożytku publicznego może sprawić, że będziemy mieli obowiązki typowe dla przedsiębiorcy związane z podatkiem VAT. Będzie to dotyczyło w szczególności sytuacji, w której przychody z działalności odpłatnej przekraczą rocznie kwotę 200 tys. zł lub fundacja będzie sprzedawała produkty / usługi wykluczone z tego zwolnienia (np. doradztwo).
Przy sprzedaży warto też mieć na uwadze kwestie ewnetualnego pojawienia się kasy fiskalnej. Zwolnieniu z kasy podlegają podmioty, u których obrót ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył 20.000 zł. Są też jednak od tego wyjątki.
Bycie przedsiębiorcą to jednak również pewne zalety np. w kontekście umów dot. pracowniczych planów kapitałowych, czy korzystania ze wsparcia dostępnego dla zwykły firm.
#5 Jak założyć fundację z działalnością gospodarczą?
O zakładaniu fundacji rozmawialiśmy w maju. Odsyłamy więc do tego wpisu.
#6 Czy fundacja może być sposobem na biznes?
Fundacja może prowadzić działalność gospodarczą. Może być więc podmiotem, w którym będziemy prowadzili biznes. Jest natomiast “tylko” formą prawną, a nie pomysłem na zarobkowanie, czy prowadzenie działalności gospodarczej.
Z drugiej strony fundacja może korzystać z większej liczby źródeł finansowania niż standardowa firma. W takim ujęciu można powiedzieć, że jest sposobem na …. no właśnie raczej nie biznes, tylko realizację celów. W fundacji nie chodzi bowiem o to, by prowadzić biznes, ale o to, by realizować cele społecznie lub gospodarczo użyteczne.
W tym temacie polecamy wpis na blogu “fundacja zamiast firmy”.
Warto zauważyć, że wbrew potocznym opiniom, prowadzenie fundacji nie służy optymalizacji podatkowej, a przynajmniej możliwości tej optymalizacji nie są wcale duże. Podmioty społeczne też podlegają regułom podatkowym i gdy prowadzą działalność gospodarczą, to podlegają w większości tym samym przepisom prawnym, jak tradycyjne firmy.
#7 Czy fundator może zarabiać w fundacji?
Oczywiście. To zarabianie musi jednak wynikać z pełnienia określonej roli w fundacji, a dokładniej z wykonywania pracy na jej rzecz. Fundacja nie może własnych środków przekazać na potrzeby fundatora.
#8 Czy na fundacji można zarobić?
Kolejne ciekawe pytanie 🙂 Na pewno w fundacji można zarabiać w związku z pracą, jaką wykonujemy na jej rzecz. W fundacji nie ma natomiast dywidendy, więc nie możemy mieć udziału w zysku tak, jak ma to miejsce np. w zwykłej spółce z o.o..
Tak postawienie pytania nie jest więc właściwe, bo nie oddaje charakteru działania podmiotu. Fundacja jest formą prawną służącą osiąganiu określonych celów – oczywiście do ich osiągania często niezbędny jest personel, ale działania nie powinny być podporządkowane maksymalizacji zysku dla celów prywatnych.
Jeśli chcesz maksymalizować zysk finansowy i to jest główny motyw Twoich działań, ważniejszy niż realizacja celów, rozważ formę prawną spółki lub po prostu jednoosobową działalność gospodarczą.
#9 Fundacja z działalnością gospodarczą a składki ZUS
Działalność gospodarcza w fundacji i składki ZUS nie są ze sobą bezpośrednio powiązane. ZUS związany jest z zatrudnieniem osób – a zatrudnienie może wystąpić także wtedy, kiedy fundacja nie prowadzi działalności gospodarczej. Na przykład, zatrudniamy na umowę o pracę koordynatora projektu lub w oparciu o umowę zlecenie osobę prowadzącą warsztaty dla dzieci. W przypadku umowy o pracę na pewno pojawią się składki ZUS. W przypadku umowy zlecenia będzie to zależało do sytuacji danej osoby na rynku pracy.
Jeżeli mamy zarejestrowaną działalność gospodarczą w fundacji, ale nikogo nie zatrudniamy lub zatrudniamy tylko na umowę o dzieło – nie pojawi się ZUS.
#10 Jakie są koszty prowadzenia fundacji?
Stałym kosztem jest przede wszystkim koszt prowadzenia księgowości. W zależność od skali działań mogą być to koszty od 100-200 złotych miesięcznie do dużo wyższych kwot. Oczywiście możemy też próbować prowadzić księgowość sami, jeśli mamy wiedzę w tym zakresie. Prostszą formą prowadzenia finansów jest tzw. uproszczona ewidencja przychodów i kosztów. Możemy z niej korzystać m.in. wówczas, gdy podmiot nie prowadzi działalności gospodarczej.
Pozostałe koszty są bardziej uzależnione od charakteru naszych działań, np. jeżeli chcemy prowadzić warsztaty teatralne – kosztem może być wynajem sali…
#11 Jakie są zasady działania fundacji?
To pytanie jest dosyć ogólne. Przez zasady możemy rozumieć sposoby finansowania, kwestie związane z działaniem zgodnie ze statutem, zasadami rachunkowości, zasadami ochrony danych osobowych…
Gdyby jednak chcieć nie nie odpowiedzieć wśród podstawowych zasad działania fundacji należy wymienić:
- realizację celów społecznie lub gospodarczo użytecznych,
- prymat działalności statutowej nad gospodarczą, fundacja jest bardziej kojarzona z działalnością społeczną niż biznesową,
- co jednak nie wyklucza prowadzenia działalności gospodarczej,
- mało formalności wynikających z samej formy prawnej,
- elastyczność – możliwość dopasowania struktury organizacyjnej i większości zadań poszczególnych organów do własnych potrzeb.
#12 Jakie są zarobki w fundacji?
Nie ma tu uniwersalnej odpowiedzi. Poziom zarobków będzie zależało do tego, jakie mamy źródła przychodów i w jakiej wysokości.
Jedynym ewentualne ograniczenie będzie dotyczyło sytuacji, w której prowadzimy działalność odpłatną pożytku publicznego lub mamy status przedsiębiorstwa społecznego.
W takiej sytuacji przeciętne miesięczne wynagrodzenie osoby fizycznej z tytułu zatrudnienia przy wykonywaniu statutowej działalności odpłatnej (a w przypadku przedsiębiorstwa społecznego wynagrodzenie wszystkich pracowników), nie może przekraczać 3-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni. Na ten moment jest to ponad 17 tys. zł, więc ten pułap jest dosyć wysoki.
Bierze się przy tym pod uwagę wynagrodzenie za okres ostatniego roku obrotowego, a w przypadku zatrudnienia trwającego krócej niż rok obrotowy – za okres tego zatrudnienia.
To tyle odpowiedzi na pytania dot. sposobu działania fundacji. Jeśli coś jest niejasne, zachęcamy do skomentowania wpisu poniżej.
Poniżej polecamy trzy inne wpisy dot. działania fundacji.
